W grudniu na Rynku Dnia Następnego (SPOT) za 1MWh płacono w średnio 110,61 EUR. W Polsce cena spadła do 108,31 EUR będąc pierwszy raz w 2024 roku poniżej średniej europejskiej. Główne przyczyny to wzrost mocy z OZE i spadek ceny węgla w Polsce, przy równoczesnym wzroście ceny gazu w UE. Z kolei uśredniona cena zakupu energii dla kontraktu terminowego (BASE Y) na 2025 r. wyniosła 89,59 EUR za 1 MWh. W Polsce spółki handlujące energią oczekiwały 99,85 EUR.
Rys. 1: Średnia cena SPOT w grudniu 2024 r.
W grudniu 2024 r. średnia cena dostaw Rynku Dnia Następnego (SPOT) energii elektrycznej wyniosła dla całej opisywanej strefy 110,61 EUR/MWh – wartość ta była niższa względem listopada o 5,38 EUR/MWh (4,64%). Tendencja spadkowa została również utrzymana w pierwszym tygodniu stycznia br. co potwierdza, że listopad był wyjątkowo drogim miesiącem w całej Europie. Na spadek cen w grudniu miał wpływ przede wszystkim wzrost generacji mocy z odnawialnych źródeł energii – czwarty kwartał pod tym kątem opierał się głównie na źródłach wiatrowych. Warto dodać, że średnia wartość temperatur w grudniu była przez dłuższy czas minimalnie niższa w porównaniu do kilkuletnich średnich, jednak czynnik ten nie odbiegał od historycznych odchyleń tak mocno, jak miało to miejsce w listopadzie.
Czynnikiem wspierającym spadek cen było również ogólnie zmniejszone zapotrzebowania na energię wynikające ze stagnacji europejskich gospodarek. Według najnowszych odczytów makroekonomicznych, wskaźnik PMI dla przemysłu strefy euro wyniósł w grudniu 2024 r. 45,1 pkt wobec 45,2 pkt miesiąc wcześniej. Co więcej, dane Eurostatu pokazują, że zharmonizowany indeks cen konsumpcyjnych (HICP) w strefie euro w grudniu był wyższy o 2,4% r/r – w listopadzie jego wartość wyniosła 2,2% r/r, podkreślając wzrost dynamiki tego wskaźnika. W I kwartale 2025 r. nie spodziewamy się, aby miało nastąpić nagłe ożywienie w Europie, co będzie czynnikiem pro-spadkowym na rynku spot energii elektrycznej.
Polski rynek z wynikiem 108,31 EUR/MWh znalazł się o 2,30 EUR/MWh (2,08%) poniżej średniej dla całej opisywanej strefy – jest to pozytywna informacja, ponieważ był to jednocześnie pierwszy i jedyny miesiąc w 2024 roku, kiedy średnia cena na Rynku Dnia Następnego była w Polsce niższa względem średniej w Europie. Czynnikami wspierającymi spadek cen w Polsce względem listopada były: 1) wysoka generacja mocy z OZE, 2) niższy udział ubytków jednostek wytwórczych centralnie dysponowanych w Krajowym Systemie Elektroenergetycznym (średnio 19,70% w grudniu względem 27,54% w listopadzie, co stanowi spadek o prawie 29%) oraz 3) deprecjacja cen węgla. W Polsce system w znacznym stopniu bazuje na JWCD opartych na węglu, natomiast w przypadku pozostałych krajów jest to gaz, który w grudniu odnotował dynamiczne wzrosty.
Rys. 2: Średnia cena BASE Y-25 w grudniu 2024 r.
Rynek terminowy energii elektrycznej (BASE Y), reprezentowany przez kontrakty roczne na 2025 r. rozliczył się w całej strefie średnią na poziomie 89,59 EUR/MWh, co oznacza spadek o 1,83 EUR/MWh (-2,01%) względem listopada. Dynamika spadku była ponad dwukrotnie mniejsza w porównaniu do rynku SPOT, co pokazuje, że w ostatnim czasie to krótkoterminowe czynniki cenotwórcze (m.in. pogoda, temperatura) pełniły większą rolę w kształtowaniu cen energii.
Co ciekawe, średnia cena kontraktów rocznych na energię elektryczną w opisywanej strefie odnotowała spadek w ujęciu miesięcznym pomimo dynamicznego wzrostu notowań uprawnień do emisji dwutlenku węgla o 4,24 EUR/t (+5,97% m/m) oraz cen gazu ziemnego TTF, będącego głównym europejskim benchmarkiem, o 3,13 EUR/MWh (+8,58% m/m). Wyniki te wpłynęły na zmniejszenie korelacji pomiędzy tymi instrumentami. Na wzrosty cen gazu w największym stopniu wpłynęła niepewność dotycząca wygaszenia umowy na tranzyt rosyjskiego gazu przez Ukrainę (umowa nie została finalnie przedłużona, ograniczając podaż surowca importowanego do Europy) oraz wysokie tempo poboru gazu z magazynów EU. Średni poziom magazynów spadł już poniżej 70% i jest to poziom zdecydowanie niższy w porównaniu z okresem w 2024 i 2023 roku. Warto podkreślić, że w minionym miesiącu jedynie ceny węgla ARA zdołały odnotować spadek – wyniósł on 7,37% m/m. Według prognoz, produkcja tego surowca ma być mniejsza w 2025 i 2026 roku w miarę przyspieszania globalnej transformacji energetycznej.
W przypadku Polski, cena kontraktu rocznego była wyższa w grudniu względem średniej dla opisywanej strefy o 10,26 EUR/MWh (11,56%). Jego wartość spadła jednak poniżej okrągłej bariery 100 EUR/MWh i była niższa w porównaniu do wartości z listopada o 0,68 EUR/MWh. Najwyższe wyniki w minionym miesiącu zostały odnotowane niezmiennie we Włoszech (120,51 EUR/MWh) i Grecji (111,14 EUR/MWh).
EiR
