Drukuj
Kategoria: Finanse i Prawo

nfosgiwNarodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej zorganizował 2 czerwca 2016 roku seminarium pod hasłem: „Zasoby i możliwości techniczne dla  rozwoju i wdrożeń technologii geotermalnych i geotermicznych w Polsce”. Spotkanie zgromadziło prawie 100 uczestników i stanowiło jedyne w swoim rodzaju forum przekazu wiedzy, wymiany informacji, poglądów oraz praktycznych doświadczeń w obszarze geotermii.

W seminarium uczestniczyli przedstawiciele świata nauki, m.in.: Państwowego Instytutu Geologicznego – Państwowego Instytutu Badawczego, Akademii Górniczo- Hutniczej w Krakowie, Wojskowej Akademii Technicznej i Politechniki Wrocławskiej. Obecni byli również przedstawiciele ministerstw, przedsiębiorcy wdrażający projekty geotermalne oraz reprezentanci samorządów i izb gospodarczych.

Debata zgromadziła szerokie grono kierownictwa i pracowników NFOŚiGW, z Przewodniczącym Rady Nadzorczej prof. dr hab. inż. Romanem Niżnikowskim (który otworzył spotkanie) i Prezesem Zarządu dr inż. Kazimierzem Kujdą. Obradom przysłuchiwał się profesor Bohdan Żakiewicz – wybitny specjalista i praktyk w tym obszarze nauki i techniki.

Konferencja składała się z trzech części: wykładów (4), prezentacji oferty przygotowywanej przez NFOŚiGW (3) oraz dyskusji, którą podsumował dr hab. inż. Roman Wójcik – Z-ca Prezesa Zarządu NFOŚiGW.

Zespół naukowców PIG – PIB pod kierownictwem Dyrektora prof. dr hab. Andrzeja Gąsiewicza przedstawił wykład pt. „Potencjał i perspektywy wykorzystania zasobów geotermalnych w Polsce. Wspieranie przez PIG – PIB rozwoju geotermii w Polsce”. Dla trzech obszarów (geotermia wysokotemperaturowa, geotermia średniotemperaturowa, geotermia niskotemperaturowa) przedstawiono: zalety i wady realizacji prac w poszczególnych poziomach, bazy danych geologicznych, doświadczenie – rozpoznanie i wdrożenia, rekomendacje, propozycje dla rozwoju oraz bariery rozwoju.

W podsumowaniu dr Edyta Majer, Dyrektor ds. Służby Geologicznej w PIG – PIB określiła, że współpraca w obszarze geotermii winna odbywać się z udziałem resortów i agend rządowych (zapewniających wsparcie finansowe i legislacyjne), świadomych inwestorów (samorządów i przedsiębiorców) oraz jednostek badawczo – rozwojowych (przekazujących doświadczenie i dane).

Wsparcie rozwoju geotermii zaowocuje zwiększeniem ilości i kompletności baz danych (dotychczas nie ma takich danych dla Sudetów), wzrostem liczby instalacji, a w dalszych latach redukcją kosztów przedsięwzięć.


Prof. n. dr hab. inż. Jacek Zimny, członek Narodowej Rady Rozwoju przy Prezydencie RP, przewodniczący Polskiej Geotermalnej Asocjacji im. Profesora Juliana Sokołowskiego z Wydziału Inżynierii Mechanicznej i Robotyki Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie przedstawił prezentację pt. „Geotermia w samowystarczalności energetycznej Polski – potencjał, technologie energetyczne (ciepło, energia elektryczna), perspektywy”.

W pierwszej części swojej wypowiedzi Profesor zarysował polityczne tło dla  energii i energetyki. Podkreślił konieczność wypracowania polityki energetycznej, która uchroni Polaków i polskie firmy przed nadmiernymi kosztami energii. W haśle „Energia dla rozwoju” zaakcentował wsparcie dla niskoemisyjnych źródeł energii poprzez wykorzystanie polskiego potencjału geotermalnego. Zwrócił uwagę na znaczenie geotermii dla samowystarczalności i bezpieczeństwa energetycznego Polski, co stanowi to istotny element planu na rzecz odpowiedzialnego rozwoju Wicepremiera Mateusza Morawieckiego.

Poprzednia ekipa rządowa popełniła w tej sferze wiele błędów i zaniechań, ale obecnie mamy „zielone światło” dla rozwoju geotermii w Polsce. Sprzyjają temu działania Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, a także finansowanie unijne poprzez Zintegrowane Inwestycje Terytorialne realizowane poprzez jednostki samorządu.

W drugiej części prezentacji Profesor pokazał sposoby wykorzystania energii geotermicznej  w produkcji ciepła i energii elektrycznej – projekt geotermalny Bochnia – Cikowice (przygotowany w województwie małopolskim pod auspicjami PGA), instalacje binarne w świecie (Nevada, Hawaje, Kalifornia, Tajlandia) oraz przykład geotermii w gminie Altheim (Austria).

Dr inż. Piotr Długosz, Prezes Zarządu Geothermal Energy Resources  w Krakowie, przedstawił prezentację pt. „Energia Geotermalna – niedocenione źródło energii odnawialnej”. Zawarł w niej swoje doświadczenia z kilkudziesięcioletniej pracy projektowej i wykonawczej  w obszarze geotermii, w tym projekt geotermalny w Kole i Toruniu. Pokazał koszty projektu geotermalnego i profil ryzyka oraz bariery rozwoju geotermii w Polsce. Stwierdził, że dostępne zasoby geotermalne na Niżu Polskim są równoważne 1,85 mld ton ropy naftowej. Podkreślił, że Polska posiada dużą infrastrukturę ciepłowniczą – łączna długość sieci ciepłowniczych wynosi ok. 20 tys. km; może ona i powinna być wykorzystana współpracując z budowanymi lub modernizowanymi ciepłowniami geotermalnymi.

Co musi się zmienić, aby był to Game Changer? – taki frapujący tytuł nadał swojej prezentacji dr inż. Andrzej Sikora, Prezes Zarządu Instytutu Studiów Energetycznych w Warszawie, nauczyciel akademicki na Wydziale  Wiertnictwa Nafty i Gazu Akademii Górniczo – Hutniczej w Krakowie. Przedstawił w niej informacje o technikach i urządzeniach wiertniczych oraz porównanie (barier, modeli) wykorzystania geotermii i gazu łupkowego. Podkreślił, że dla rozwoju geotermii w Polsce jest konieczne opracowanie strategii, działającej w ramach stabilnej i długoterminowej polityki energetycznej oraz przyjętych kompleksowych rozwiązań przyjętych dla węgla. Przychylił się do wypowiedzi poprzedników, że konieczne jest wsparcie systemowe, prawne i finansowe w tym zakresie.

W NFOŚiGW są przygotowywane dwa programy priorytetowe, które będą wspierać finansowo prace rozpoznawcze  i wdrożenia w obszarze geotermii. Zostały one przedstawione w prezentacjach:

„Możliwości dofinansowania ze środków NFOŚiGW badań środowiskowych związanych z rozpoznawaniem możliwości wykorzystania zasobów geotermalnych w Polsce”, którą przedstawiła Beata Kuś, kierownik Wydziału Górnictwa i Geologii w Departamencie Ochrony Ziemi w NFOŚiGW.

(Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej będzie dofinansowywał przedsięwzięcia dla rozpoznania możliwości wykorzystania zasobów geotermalnych tj. wód termalnych oraz energii cieplnej suchych skał. Alokacja programu wynosi 200 mln zł, beneficjentami mogą być podmioty uprawnione do realizacji przedsięwzięć z zakresu rozpoznawania możliwości wykorzystania zasobów geotermalnych zgodnie z zapisami ustawy Prawo geologiczne i górnicze. Formą finasowania będzie dotacja – dla samorządów w wysokości 100% kosztów kwalifikowanych, dla innych beneficjentów do 50 – 70% kosztów kwalifikowanych
w zależności od wielkości przedsiębiorstwa składającego wniosek. Nabór wniosków będzie realizowany w sposób ciągły).

„Energetyczne wykorzystanie zasobów geotermalnych – nowe możliwości dofinansowania ze środków NFOŚiGW”, którą przedstawiła Agnieszka Karwat, p.o. Kierownika Zespołu ds. OZE w Departamencie Energii i Innowacji w NFOŚiGW

(Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej będzie dofinansowywał przedsięwzięcia budowy nowych lub rozbudowy istniejących ciepłowni/elektrociepłowni geotermalnych, modernizacji lub rozbudowy źródeł energii o ciepłownię/elektrociepłownię geotermalną oraz wykonanie lub rekonstrukcja otworu, z zastrzeżeniem, że nie kwalifikuje się on do  wykonania otworu badawczego. Alokacja programu wynosi 500 mln zł (zwrotne środki finansowania), beneficjentami  mogą być przedsiębiorcy Formą finasowania będzie pożyczka, bez możliwości umorzenia
(do 75% kosztów kwalifikowanych) lub inwestycja kapitałowa NFOŚiGW (do 15 lat, do 49% udziałów, do 85 % kosztów kwalifikowanych. Nabór wniosków będzie realizowany w sposób ciągły).

W uzupełnieniu Radosław Domagała, z Wydziału Współpracy Międzynarodowej i Programu LIFE przedstawił możliwości uzyskania dofinansowania projektów geotermalnych w ramach Programu LIFE do 2020 roku. Wnioski należy składać bezpośrednio w odpowiedniej komórce Komisji Europejskiej.

W ożywionej dyskusji wzięli udział przedstawiciele nauki i praktyki, samorządowcy oraz pracownicy NFOŚiGW. Podkreślano wagę i znaczenie geotermii oraz jej duże zasoby w Polsce, przy czym zwrócono uwagę na konieczność weryfikacji i ujednolicenia danych (np. różne informacje w tym zakresie PIG – PIB i AGH).

Zwracano uwagę na konieczność koordynacji prac w tym zakresie, postulowano wypracowanie strategii/planu operacyjnego dla badań i wdrożeń w obszarze geotermii. Akcentowano również wagę edukacji i kształcenia dla tego  (nieznanego szerzej) rodzaju odnawialnych źródeł energii oraz zwiększenia udziału NFOŚiGW w tych działaniach .

źródło: NFOŚiGW